top of page



Czym jest rodzicielstwo bliskościowe?
Jest to nurt wychowania oparciu o wrażliwość, uważność i bliskość emocjonalną. Wplywa pozytywnie na synaptogenezę - wzrost liczby połączeń nerwowych w tych miejscach, które odpowiedzialne są za regulację emocjonalną, a które odmiennie funkcjonują w ADHD i jest też ultra-czuły na potrzeby dziecka, co szczególnie ważne przy dzieciach z ASD, bo te potrzeby nie zawsze są oczywiste i "domyślne" . Rodzicielstwo bliskości to nie jest bezstresowe wychowanie, jak to przedstawiają "tre

Zuzanna Gawor-Kotkowska
7 godzin temu3 minut(y) czytania


Czy jest jakaś alternatywa dla oddziaływań behawioralnych?
Chcę Wam opowiedzieć dziś o sytuacji, jaka często spotyka dzieci, nie tylko te atypowe (ale atypowe według mnie znacznie częściej). Pisać będę o autorytarnej pozycji dorosłego wobec dziecka w trzech, konkretnych rolach: rodzica, terapeuty i nauczyciela. Żeby nie było - nie stawiam się tu na piedestał, bo nie jestem idealna, ale chcę podzielić się narzędziami, które pomagają mi zarówno w pracy z dziećmi, jak i w relacji z moim własnym synem wtedy, gdy przekraczane są moje gran

Zuzanna Gawor-Kotkowska
7 godzin temu5 minut(y) czytania


Czy specjalista zdrowia psychicznego to osoba psychicznie zdrowa?
Dziś wsadzę być może kij w mrowisko ale chcę tym razem opowiedzieć się po stronie profesjonalistów działających w obszarze zdrowia psychicznego - psychologów, terapeutów, lekarzy, pielęgniarek - nieco w odpowiedzi na felieton, czy jak to nazwać, Tomasza W. (link w komentarzu) na temat wyroku skazującego pacjentkę z borderline za dopuszczenie się czynów karalnych wobec swoich terapeutów. Narracja artykułu i ta, na którą trafiam w necie głosi, że niesprawiedliwym był ten wyrok,

Zuzanna Gawor-Kotkowska
7 godzin temu8 minut(y) czytania


Czy neuroatypowość jest w Polsce "naddiagnozowana"?
Widziałam w Internetach bardzo dużo komentarzy twierdzących, że neuroatypowość jest w Polsce naddiagnozowana. W kwestii naddiagnoz, w Polsce mamy wybitnie nienaturalnie niskie, oficjalne wskaźniki rozpoznań neuroatypowości w porównaniu do krajów zachodnich. Przykładowo w USA ok 3% dzieci ma diagnozę autyzmu i ok 10% dzieci ma diagnozę ADHD, w Niemczech ok 2% dzieci ma diagnozę autyzmu i 7% diagnozę ADHD, w Polsce z autyzmem nie sięgamy nawet 1% (wg ScienceDirect jest to 0,34%

Zuzanna Gawor-Kotkowska
7 godzin temu3 minut(y) czytania


Czy różnicowanie neuroatypowości od innych trudności naprawdę jest takie trudne?
Ostatnio widzę coraz więcej szkoleń na temat różnicowania, na przykład traumy od zaburzenia osobowości borderline, ADHD od cPTSD, zaburzeń osobowości według DSM-5, autyzmu od zaburzeń osobowości i biorąc ustawę o zawodzie psychologa oraz odpowiednią do tej ustawy klasyfikację diagnostyczną (nie jest to DSM-5) szczerze zastanawiam się, jak można to pomylić prowadząc w prawidłowy sposób proces diagnostyczny. Strasznie długie zdanie mi wyszło i bardzo krytyczne, albo nawet kryty

Zuzanna Gawor-Kotkowska
8 godzin temu3 minut(y) czytania


Czy diagnoza neuroatypowości jest ważna dla terapeuty? I czy Ty, pacjencie, masz motywację do zmiany?
Dziś chciałam poruszyć ważny temat - motywacji do zmiany, motywacji do terapii i podejścia niektórych terapeutów do pacjentów neuroatypowych. Często spotykam się z takimi historiami pacjentów, gdzie terapeuta, pomimo tego, że widział cechy neuroatypowości, diagnozę odradził z obawy, że pacjent ją dostanie i "przestanie pracować nad sobą". Jakże to omnipotentne! Każdy, dosłownie każdy nurt zakłada, że to pacjent jest "ekspertem od siebie" i że to on wie, czego mu trzeba, to on

Zuzanna Gawor-Kotkowska
8 godzin temu3 minut(y) czytania


Czy dietą można wyleczyć autyzm?
Czy kwasami Omega-3 i innymi suplami możemy zmniejszyć zachowania autystyczne? Do dzisiejszego posta zainspirowała mnie jakaś Pani Psychodietetyk, która błędnie przeczytała artykuł i zrobiła rolkę sugerującą, że tak. A nie możemy. Zauważam od dawna trendy w social media i nie tylko, w których pseudospecjaliści albo specjaliści z typu "nawiedzonych" próbują żerować na rozpaczy rodziców i wmawiać, jakoby odrobaczanie, wykluczenie jajek czy inne bezsensowności miały "wyleczyć, p

Zuzanna Gawor-Kotkowska
8 godzin temu3 minut(y) czytania


Pasje i czym są dla osób neuroatypowych?
Chciałam Wam trochę popisać dziś o pasjach w kontekście neuroatypowości, a w szczególności autystycznych "special interests" i hiperfiksacji adehadowej, no i w kontekście tego, że często spotykam się ze stwierdzeniem, że jeśli ktoś pasji nie ma, to jest jednostką nieciekawą, niewybitną i w ogóle meh. Nie jest tak . No więc najpierw - jak to się dzieje, że niektórzy mają taką pasję, która wryła im się w tożsamość, a inni nie? Lub zmieniają te pasje lub są na stałe związani z j

Zuzanna Gawor-Kotkowska
8 godzin temu5 minut(y) czytania


IFS (Internal Family Systems)
Chcę Wam opowiedzieć o "moim" (czyli tym, który czuje i według założeń którego pracuję) nurcie terapeutycznym - jeszcze bardzo słabo rozpoznawanym, bo rozwijającym się, a w którym postanowiłam pracować - w terapii własnej i z moimi pacjentami, a jest to Internal Family Systems (IFS). Widziałam już kilka postów popularyzujących go, chcę więc dołączyć do grona popularyzatorów, przede wszystkim z ogromnej wdzięczności za ten nurt, będący tym jedynym, który wreszcie przyniósł uko

Zuzanna Gawor-Kotkowska
8 godzin temu6 minut(y) czytania


Czym są Zaburzenia Opozycyjno-Buntownicze i jak wyjaśniają one PDA?
Zacznijmy od ICD-11 czyli tego, co w medycynie i EBP (evidence-based psychology). Według klasyfikacji ODD to WZORZEC BEHAWIORALNY (zachowania). Są to uporczywe zachowania opozycyjne lub buntownicze, prowokacyjne, złośliwe lub mściwe. Mogą zaprezentować się jako częste sprzeciwianie się, odmawianie wykonywania żądań (poleceń), nieprzestrzeganie narzuconych zasad, kłótliwość w kierunku osób dorosłych lub autorytetów. Taka osoba może drażnić innych, wywoływać konflikty, dokucza

Zuzanna Gawor-Kotkowska
8 godzin temu6 minut(y) czytania


Czy PDA (Pathological Demand Avoidance) naprawdę istnieje?
Widzę w necie coraz więcej postów samorzeczników, ale też, o zgrozo, specjalistów, o PDA jako o "konkretnym profilu autyzmu" i dziś z PDA chciałabym się rozprawić. "Rozprawić" ma wydźwięk konfrontacyjny i taki ma mieć. Przede wszystkim nazwa - Pathological Demand Avoidance została szybciutko "zromantyzowana" na "Persistent Drive to Autonomy". Czyli z "patologicznego unikania wymagań" mamy "przemożne dążenie do autonomii", co rozjeżdża się z koncepcją PDA, ponieważ nie da się

Zuzanna Gawor-Kotkowska
8 godzin temu3 minut(y) czytania


Czy można zdiagnozować cPTSD i osobowość borderline u tej samej osoby?
Wokół tego pytania pojawia się wiele kontrowersji, więc postanowiłam się do nich odnieść "po swojemu" . TL;DR: można i nie jest to błąd diagnostyczny. Zacznę od tego, że w Polsce posługujemy się zaleceniami WHO - dotyczy to lekarzy i psychologów, czyli odnosimy naszą pracę do kryteriów diagnostycznych ICD. Jeśli mówimy o cPTSD, to mówimy już o wersji " jedenastej " tegoż ICD, która oficjalnie będzie obowiązywała w Polsce od stycznia 2027, ale na świecie (w krajach anglojęzyc

Zuzanna Gawor-Kotkowska
8 godzin temu4 minut(y) czytania


ADHD to nie jest ASD. AuDHD?
W social mediach samorzeczników nie będących specjalistami, a nawet i u specjalistów, u osób deklarujących promowanie inkluzywności w miejscach pracy, pojawia się mnóstwo mylących informacji na temat ADHD i najczęściej jest to przypisywanie cech autyzmu lub powikłań neuroatypowości do ADHD. Ci samorzecznicy i specjaliści prawdopodobnie nie wiedzą, że nawet do 70% osób w spektrum autyzmu ma ADHD, a do 50% "adehadowców" ma autyzm. Może być tak, że neurotyp AuDHD jest najczęstsz

Zuzanna Gawor-Kotkowska
8 godzin temu5 minut(y) czytania


Rejection Sensitivity Disphoria
To, co się pojawia w necie to podobno coraz częstszy trend utożsamiania samego RSD z ADHD. Niektóre osoby samorzecznicze, prowadzące swoje profile w SocialMediach przekazują informację, jakoby RSD było cechą ADHD, podobno niektórzy specjaliści też tak twierdzą. Nie jest to prawda. Inni twierdzą z kolei, że RSD w ogóle nie istnieje. Na pewno nie istnieje w formie stałej, genetycznej cechy, dziedziczonej, biologicznej, niezmiennej, z która się urodziliśmy (wiem, dużo masła maśl

Zuzanna Gawor-Kotkowska
8 godzin temu5 minut(y) czytania


Czy można zdiagnozować lub wykluczyć ADHD dzięki testowi MOXO?
W ofertach placówek diagnozujących ADHD bardzo często na liście badań pojawia się test MOXO, opisywany jako nowoczesny, innowacyjny...

Zuzanna Gawor-Kotkowska
10 lut 20242 minut(y) czytania


Czy diagnozujemy ADHD u dzieci poniżej 6 roku życia?
Siedzę zarówno na grupkach dla specjalistów, jak i dla rodziców, w końcu sama jestem rodzicem i to nietypowego dziecka. Spotykam się tam...

Zuzanna Gawor-Kotkowska
10 lut 20242 minut(y) czytania


Jak działają leki na ADHD i czy można się uzależnić?
Dziś o "narkotykach" na ADHD, czyli lekach pierwszego rzutu. Gdy diagnozuję ludzi, szczególnie dzieciaki, najwięcej wątpliwości pojawia...

Zuzanna Gawor-Kotkowska
10 lut 20244 minut(y) czytania


Jak wygląda autystyczny meltdown i co robić?
Okey, pragnienie wyraziliście, żeby poczytać o tym, czym jest autystyczny meltdown, to tu o tym będzie! Otóż meltdown jest to intensywna...

Zuzanna Gawor-Kotkowska
10 lut 20244 minut(y) czytania


Jak być asertywnym będąc neuroatypowym?
Dla wielu neuroatypowych osób święta, spotkania w większych grupach, nowe sytuacje społeczne to koszmar - z różnych powodów: od...

Zuzanna Gawor-Kotkowska
10 lut 20243 minut(y) czytania
bottom of page